Instrumento do día

Xoán Ramón Marín Martínez

Naceu en 1956 na Laxe, Vilagarcía de Arousa (Pontevedra). É graduado en Decoración e Delinea- ción pola Escola de Artes e Oficios de Santiago de Compostela. Cursou estudios musicais na mesma cidade ate 5o de frauta traveseira. Formou parte do grupo etnográfico Xaramugo e Pallamallada, gravou con diversos grupos de música tradicional, e na actualidade é membro do Orfeón Treixadura e percusionista do Grupo de música antiga Resonet. No campo da Etnografía publicou entre outros títulos: Cruces e cruceiros antigos de Vilagarcía de Arousa e As varandas de ferro dos corredores e balcóns do Ribeiro, ambos os dous xunto con Clodio González Pérez. É membro da Xunta Reitora do Museo do Pobo Galego como representante dos socios e tamén colaborador e debuxante do mesmo museo. Actualmente é un dos máis renomeados debuxantes etnográficos de Galicia, á parte dun profundo coñecedor da nosa tradición musical.

Instrumento do día

Pablo Carpintero Arias

Naceu en Castro de Carballedo (Lugo) en 1969. É doutor en Ciencias pola Universidade de Santiago de Compostela onde foi profesor de Bioquímica. Actualmente realiza un segundo doutoramento no Departamento de Historia da Arte desta mesma universidade sobre a gaita de fol, e traballa no Proxecto Ronsel da Universidade de Vigo para a recuperación do Patrimonio Cultural Inmaterial de Galicia. É membro directivo da Asociación de Gaiteiros Galegos e dirixe dous grupos de recuperación de tradicións musicais galegas: A Requinta de Xián e o Obradoiro de Cultura Tradicional Ultreia.

O seu traballo de investigación está centrado principalmente na evolución da morfoloxía e repertorio da gaita de fol e na súa contextualización social e histórica, así como no estudo dos diversos instrumentos musicais tradicionais galegos. Colabora con institucións como a Radio Galega, onde periodicamente realiza seccións dedicadas ao folclore galego, ou Consello da Cultura Galega, onde depositou en 2005 un arquivo composto de máis de 350 horas de gravacións de campo.

É tamén artesán especializado na reprodución de todo tipo de instrumentos musicais tradicionais galegos e imparte cursos relacionados cos instrumentos musicais galegos e a súa historia, así como concertos musicais e didácticos.

Instrumento do día

Os cegos cantores

A comunicación de novas fíxose desde tempos inmemoriais empregando o soporte musical para relatos versados de historias. Cantores, comunicadores de novas, moitas veces eivados e por veces esmoleiros, aparecen xa documentados en Sumeria e Exipto hai máis de 4000 anos. Esta tradición de cantar relatos históricos, mitos, contos, novas e feitos cotiáns aparece en practicamente todas as culturas do planeta, sen dúbida porque a música é o mellor sistema que coñecemos os humanos para dotar de emoción ás palabras. Julio Caro Baroja refírese á importancia destes cantores invidentes:

«Dentro de este mundo tradicional hay un personaje que ha tenido una importancia excepcional en la transmisión, no sólo oral, sino también escrita, de leyendas, de relatos, de versos y de prosas, este personaje es el ciego. El ciego, privado de la posibilidad de realizar otros trabajos, usa de la palabra y de la voz como medio fundamental de ganarse la vida, recitando, incluso rezando por encargo o por limosna. Es significativo que, ya en la antigüedad, la representación del poeta por antonomasia, Homero, sea un ciego, y que luego haya bastantes poetas ciegos, conocidos en la historia de la literatura de los pueblos. En España, en Castilla, hallamos ya esta figura del ciego transmisor, no de lo que él haga, sino de … Ler máis